ضد نور یا سایه‌نما یا سیلوئت تکنیکی در عکاسی است که در آن، منبع نور در پشت سوژه قرار دارد و در قوی‌ترین حالت به دلیل تندی نور، سایه‌ای از سوژه بر روی عکس ایجاد می‌شود. زیباترین حالت زمانی پیش می‌آید که خورشید در حال طلوع یا غروب است و پس‌زمینه به رنگ نارنجی یا زرد مشخص می‌شود.
در عکاسی ضد نور به دلیل استفاده از شدت نور پس زمینه، سوژه‌ها در شکل محیطی خود و در تضاد یا کنتراست با نور دیده می‌شوند و همین امر باعث تأکید بر فرم و شکل کلی سوژه می‌شود. به هر میزان که نور از سوژه عبور کند باعث ایجاد درجات یا تونالیته از دمای رنگ تصویر شده و با جذب هر چه بیشتر نور توسط سوژه رنگ آن به سیاه متمایل خواهد شد.
توضیحات بسیار فنی زیادی در مورد نحوه گرفتن عکس‌های سیلوئت عالی وجود دارد که می‌توانید نگاهی به آنها بیاندازید، اما اجازه دهید من چند گام اساسی را معرفی کنم که باید نتایجی را که به دنبالش هستید به شما بدهد. در اصل، من سعی داریم کاری کنیم که دوربین شما فکر کند این بخش‌های روشن تصویر است که شما بیشتر به آن علاقمند هستید.
یک سوژه قوی انتخاب کنید
تقریباً هر شیء را می‌توان به سیلوئت تبدیل کرد، با این حال برخی از اَشکال بهتر از بقیه هستند. چیزی با یک شکل قوی و قابل تشخیص انتخاب کنید که در قالب دو بُعدی خود به اندازه کافی جالب باشد که بینندگان تصویر شما را علاقمند نگه دارد. عکس‌های سیلوئت نمی‌توانند رنگ‌ها، بافت‌ها و تُن‌های سوژه را به تصویر بکشند تا آن را جذاب کنند، بنابراین شکل سوژه باید متمایز باشد.
فلاش خود را خاموش کنید
اگر دوربین شما در مُد خودکار باشد، احتمالاً می‌خواهد از فلاش خود استفاده کند، که سیلوئت را خراب می‌کند. در واقع شما کمترین نور ممکن را در مقابل سوژه خود می‌خواهید – بنابراین فلاش را باید خاموش کنید (البته من عکس‌های سیلوئت گرفته شده با فلاش فایر شده نیز دیده‌ام).
درست نورپردازی کنید
وقتی بحث نورپردازی سوژه مطرح باشد، شما باید بسیاری از چیزهایی که در مورد عکاسی معمولی یاد گرفته‌اید را دور ریخته و کمی به عقب برگردید. به جای نورپردازی سوژه خود از مقابل، در عکس‌های سیلوئت شما باید مطمئن شوید که از پس زمینه نور بیشتری نسبت به پیش زمینه عکس شما می‌تابد، یا به عبارت دیگر باید به جای روبرو، پشت سر سوژه خود را روشن کنید. نور عالی برای این کار، قرار دادن سوژه در مقابل طلوع یا غروب آفتاب است، اما واقعاً هر نور روشنی برای انجام این ترفند کارساز است.
تصویر خود را کادربندی کنید
عکس خود را طوری کادربندی کنید که سوژه در مقابل یک پس زمینه ساده زیبا، اما روشن قرار داشته باشد. معمولاً بهترین پس زمینه یک آسمان بدون ابر روشن با خورشید در حال غروب است. شما باید روشن‌ترین منبع نور را در پشت سوژه خود قرار دهید (طوری که سوژه آن را بپوشاند یا طوری که جایی در پس زمینه باشد).
اَشکال سیلوئت شده را متمایز و ساده کنید
اگر بیش از یک شکل در تصویر وجود دارد که می‌خواهید سیلوئت کنید، سعی کنید آنها را جدا از هم قرار دهید. یعنی اگر دارید یک درخت و یک شخص را سیلوئت می‌کنید، شخص نباید در مقابل درخت بایستد یا حتی به آن تکیه دهد، چون این کار باعث می‌شود آنها با هم یکی شده و به‌صورت یک شکل واحد درآیند و در نتیجه بینندگان شما گیج می‌شوند که این چه شکلی است. همچنین هنگام کادربندی شما احتمالاً می‌خواهید از نیمرخ افراد سیلوئت شده عکس بگیرید به جای این که مستقیم از روبرو به آنها نگاه کنید. این به این معنی است که بیشتر خصوصیات آنها (بینی، دهان، چشم‌ها) مشخص هستند و احتمال بیشتری وجود دارد که آنها تشخیص داده شوند.
در مُد خودکار
اکثر دوربین‌های دیجیتال مدرن نورسنج خودکار دارند که در تشخیص این که چطور یک عکس را نوردهی کنند تا همه چیز به خوبی روشن شود، بسیار خوب هستند. مشکل اینجاست که اکثر دوربین‌ها آنقدر هوشمند هستند که به جای کم نوردهی کردن سوژه برای به دست آوردن یک عکس سیلوئت، آن را روشن می‌کنند، بنابراین شما باید آن را فریب دهید. اکثر دوربین‌ها زمانی که شما دکمه شاتر خود را تا نیمه فشار می‌دهید، سطوح نوردهی را در مُد خودکار تعیین می‌کنند (در همان زمان که فوکوس می‌کنند). بنابراین دوربین خود را رو به سمت روشن‌ترین بخش تصویر بگیرید و سپس دکمه شاتر را تا نیمه فشار دهید. پس از آن دوربین را به جای اوّل برگردانید تا عکس خود را با سوژه در هر جایی که می‌خواهید باشد کادربندی کنید و سپس گرفتن عکس را تمام کنید. در اکثر دوربین‌های دیجیتال این کار به یک سوژه سیلوئت منجر خواهد شد. در واقع کاری که شما دارید انجام می‌دهید این است که دوربین خود را فریب می‌دهید تا فکر کند که بخش روشن تصویر تُن میانی آن است، بطوری که هر چیزی تاریک‌تر از آن به عنوان یک سایه تاریک خوب نوردهی خواهد شد. اگر بتوانید دوربین را روی مُد نورسنجی نقطه‌ای[1] قرار دهید، گفتن اینکه چه منطقه‌ای از تصویر روشن است به دوربین، ساده‌تر خواهد شد.
چگونه حالت نورسنجی را تنظیم کنیم
در دوربین‌های سطح‌های مبتدی تا حرفه‌ای دکمه تعیین نورسنجی متفاوت است. مثلاً در دوربین نیکون D5300 در منوی تنظیمات (دکمه Info) حالت‌های نور سنجی را تغییر می‌دهد. در حالی که در سایر دوربین‌های نیکون و کانُن یک دکمه اختصاصی در کنار دکمه شاتر تعبیه شده. در نیکون با نماد 
(شکل سمت چپ) و در کانُن با نماد 
(شکل سمت راست) مشخص گردیده است.
برای انتخاب نوع نورسنجی در دوربین باید دکمه‌ی نورسنج دوربین را فشار دهید و با چرخاندن دکمه‌ی فرمان اصلی نورسنج نقطه‌ای (با نماد 
در تمام دوربین‌ها است) را برای عکاسی ضد نور در صفحه‌ی کنترل انتخاب کنید.
مُد دستی
اگر این تکنیک جواب نداد و دوربین شما کنترل‌هایی دارد که اجازه نوردهی دستی یا جبران نوردهی را می‌دهد، می‌توانید تنظیمات خودتان را امتحان کنید. زیبایی دیجیتال این است که شما می‌توانید هر قدر می‌خواهید آزمایش کنید تا وقتی که به نتیجه مورد نظر خود دست یابید.
یک راه ساده برای شروع استفاده از مُد نوردهی دستی[1] این است که به سرعت شاتر و دیافراگمی که در مُد خودکار پیشنهاد می‌دهد نگاه کرده و از آنجا شروع کنید. اگر در مُد خودکار سوژه شما خیلی روشن است (به عبارت دیگر باید آن را تاریک‌تر کنید)، سرعت شاتر را یک یا دو استاپ کم کنید و ببینید چه تأثیری دارد. از تکنیک «براکتینگ» در مورد طلوع و غروب آفتاب استفاده کنید تا انواع عکس‌های مختلف را در نوردهی‌های کمی متفاوت به دست بیاورید.
فوکوس
در اکثر موارد، شما می‌خواهید سوژه سیلوئت شده چیزی باشد که در فوکوس قرار دارد. این می‌تواند بدین معنی باشد که روند شرح داده شده در نکته ۴ می‌تواند کمی دشوار باشد، چون فشار دادن دکمه شاتر تا نیمه برای به دست آوردن نورسنجی درست همچنین به این معنی است که شما بر آن نقطه در پس زمینه فوکوس خواهید کرد. برای حل این مشکل می‌توانید از دو استراتژی استفاده کنید. اوّل این که اگر دوربین شما فوکوس دستی داشته باشد، ممکن است بخواهید آن را امتحان کنید.
استراتژی دیگر استفاده از دیافراگم برای به حداکثر رساندن عمق میدان است (مقداری از تصویر شما که در فوکوس است). برای افزایش عمق میدان، یک دیافراگم کوچک(یعنی یک عدد f بزرگ‌تر) تنظیم کنید – این بدین معنی است که شما احتمالاً پیش زمینه و پس زمینه واضح یا شارپ‌تری در عکس خود خواهید داشت.
آخرین نکته در مورد نحوه گرفتن عکس‌های سیلوئت – اگرچه یک سیلوئت کلی با یک سوژه شارپ و سیاه می‌تواند عکس قدرتمندی باشد، سیلوئت جزئی که در آن برخی از جزئیات سوژه شما باقی مانده است را نیز در نظر بگیرید. گاهی اوقات کمی نور بر روی آنها، آنها را کمی سه بُعدی و واقعی‌تر می‌کند. این زیبایی براکتینگ عکس‌های شماست، چون در این صورت سیلوئت‌های کلی و جزئی خواهید داشت که می‌توانید از بین آنها انتخاب کنید.
نکاتی که در عکاسی ضد نور یا سیلوئت باید رعایت شود
سوژه عکاسی ضد نور یا سیلوئت
در انتخاب سوژه برای عکاسی در این روش هیچ محدودیتی وجود ندارد. اما از آنجا که تصویر آندر اکسپوژر است و بافت و جزییات تصویر در زیبایی آن نقش زیادی ندارد عوامل دیگری نظیر اندازه و فرم سوژه حرف اوّل را میزنند. سعی کنید شکل سوژه مورد نظرتان قابل تشخیص باشد تا بییننده دچار سردرگمی نشود.
فلش دوربین خاموش:
اگر دوربین در حالت اتوماتیک باشد در این گونه مواقع فلش به‌صورت خودکار به کار می‌افتد. ولی ما این را نمی‌خواهیم. چون باعث می‌شود که سوژه روشن شود. پس زمانی که قصد دارید عکس ضد نور بگییرید فلش دوربین را خاموش کنید.
توجه به کادر بندی مناسب در عکاسی ضد نور یا سیلوئت:
گاهی اوقات توجه به نکات فنی در این تکنیک باعث غافل شدن ما از ترکیب‌بندی مناسب در عکاس ضد نور می‌شود. بعد از رعایت نکات فنی انتخاب زاویه مناسب برای عکس برداری فراموشتان نشود. سوژه‌ها را طوری انتخاب کنید که باهم تداخل نداشته باشند. مثلاً هنگامی که می‌خواهید از یک فرد و درختی عکاسی کنید آنها را با فاصله از هم قرار دهید. چرا که تصویرشان درهم ادغام شده و تشخیص آنها برای مخاطب سخت می‌شود.
حالت خودکار دوربین و عکاسی ضد نور یا سیلوئت:
هنگامی که از حالت اتوماتیک در دوربین برای عکس برداری استفاده می‌کنید دوربین یه صورت خودکار نورسنجی را انجام می‌دهد. پس برای عکاسی ضد نور در این حالت با مشکل مواجه می‌شوید. راه حل این مشکل اینست که دوربین را روی روشن‌ترین قسمت تصویر ببرید و دکمه شاتر را تا نیمه فشار دهید تا نورسنجی انجام شود. ولی آن را رها نکنید. حالا دوریبن را روی سوژه مورد نظر بیاورید و شاتر را کامل فشار دهید. حالا عکس ضد نور شما آماده است.
حالت غیر اتوماتیک دوربین و عکاسی ضد نور یا سیلوئت:
اگر در حالت غیر اتوماتیک عکسبرداری می‌کنید می‌توانید به‌صورت دستی خودتان تنظیمات را انجام دهید. بهترین کار این است که بر اساس تنظیمات پیشنهادی خود دوربین عمل کنید و طبق سرعت شاتر و دریچه دیافراگم پیشنهادی عکاسی کنید. اگر از نتیجه رازی نبودید می‌توانید سرعت شاتر را کم کنید و نتیجه را بررسی کنید.
این‌ها پیشنهاداتی بود برای عکاسی ضد نور یا سیلوئت. مزیت عکاسی دیجیتال که کار را برای همگان راحت کرده دیدن نتیجه در همان لحظه است. پس تا به نتیجه دلخواه و مورد نظر خودتان نرسیده‌اید خسته نشوید و عکس بگیرید. یادتان نرود که خلاقیت را چاشنی کار خودتان قرار دهید.
|
برای محاسبه راستای دقیق طلوع و غروب خورشید و محاسبه دقیق زاویه تابش نور از خورشید یا بالا و پایین آمدن ماه نسبت به موقعیت جغرافیایی خود می‌توانید از وبگاه photoephemeris.com کمک بگیرید. |
[1]- Manual
[1]- Spot metering
منبع: دنیای عکاسی با استودیو گلامور
