تصویر قسمت های مختلف یک دوربین تک لنز انعکاسی را نشان می‌دهد.
۱ - لنز دوربین ۲ - نگهدارنده لنز ۳ – دیافراگم ۴ –فیلم جمع کن ۵ - فیلم عکاسی ۶ –گیره بند گردن ۷ – شاتر ۸ - دکمه کنترل سرعت عکسبرداری ۹ –نمایشکر تنظیمات ۱۰ – چشمی ۱۱ –اتصالات فلاش ۱۲ - حلقه فوکوس
دوربین عکاسی از یک اتاقک تاریک تشکیل شده که در یک طرف آن یک عدسی محدب با فاصله کانونی ثابت یا متغیر و در طرف مقابل آن، سطح حساس عکاسی و بین آن دو عدسی دیافراگم قرار دارد. علاوه بر این دوربین به دستگاه تنظیم فاصله (مسافت یاب نوری)، شاتر یا مسدود کننده، نورسنج (طیف سنج نوری) و منظره یاب مجهز است.
در هنگام عکسبرداری عدسی دوربین را جلو و عقب می‌بریم تا آنکه در منظره یاب تصویر واضحی از جسم مورد نظر دیده شود. در این حالت با فشار دکمه شاتر، شاتر باز و نور در مدت مشخصی که تنظیم کرده‌ایم به فیلم می‌رسد و تصویر را روی آن بوجود می‌آورد. در دوربین‌های دیجیتال به جای فیلم یک حسگر تصویر قرار دارد.
دوربین ها از نظر کارکرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند، از جمله:
- آنالوگ
- دیجیتال
- عکسبرداری هوایی
فیلم عکاسی در دوربین های آنالوگ:
فیلم عکاسی یا صفحه حساس عکاسی عموما از مخلوط کردن برمور نقره در محلول ژلاتین بدست می‌آید. اندازه این ذرات بسته به حساسیت فیلم (ASA/ISO) متغیر است. البته فعل و انفعالاتی که در اثر تابش نور بر صفحه حساس عکاسی صورت می‌گیرد، تا کنون قابل رؤیت نبوده‌است، و تمامی تلاشها در این خصوص بی نتیجه مانده است. اما توضیح تئوری آن، کامل و آشکار انجام یافته‌است. پس از آنکه یک فیلم نوردهی شد، مقدار تیرگی حاصل در یک عامل خاص به عوامل زیر بستگی دارد:
فیلم ۳۵ میلیمتری رنگی فوجی ایزو ۴۰۰
- تابندگی به منظور نور دهی
- طول موج تابش
- مدت زمان نور دهی
- شرایط ظهور فیلم
- سازوکار ضبط تصویر روی فیلم
انرژی لازم برای تبدیل برومور نقره یا یدور نقره به نقره عنصری از ماده شیمیایی مورد استفاده در فرآیند ظهور فراهم می‌شود. پیش از ظهور اطلاعات بصورت یک تصویر نهان به شکل دانه‌های حساس شده روی شیشه یا فیلم ذخیره شده‌است. از ظاهر کردن فیلم یک تصویر منفی(نگاتیو) بدست می‌آید. نگاتیو یعنی خلاف آنچه در صاحب تصویر دیده می‌شود. پس بنابراین قسمت های روشن صاحب تصویر بر روی فیلم تیره می‌افتد و برعکس قسمت‌های تیره آن بصورت روشن نقش می بندد.
چون دانه‌های املاح هالوژنی نقره به تنهایی فقط به نور آبی و نور فرا بنفش نزدیک حساسند، باید مواد رنگی یا رنگیزه‌هایی به آنها افزوده شود تا تابش بخش‌های دیگر بیناب را جذب کنند و برای حساس کردن دانه‌ها، مسیر فراهم آورند. فیلم های فرو سرخ هم موجودند، ولی باید با مراقبت ویژه نگهداری شوند. چون به سبب حساسیت به گرما خیلی زود آسیب می‌بینند.
لنز (عدسی):
جبهه موج و عدسی
عدسی، یا لنز، از ابزارهای نوری است که تقارن محوری دارد و نور را عبور می‌دهد و می شکند. عدسی ها از ماده های شفاف مانند شیشه و پلاستیک ساخته می‌شوند. عدسی از نظر شیوه شکست نور در آن به دو دسته عدسی همگرا و عدسی واگرا تقسیم می‌شود.
بیش‌تر دستگاه‌های نوری شامل دو گونه عدسی می‌باشند که یکی را که نور، نخست بر آن می تابد و در ورودی دستگاه کار گذاشته می‌شود عدسی شیئی و دومی را که در خروجی دستگاه قرار دارد و نور از آن خارج می‌شود عدسی چشمی گویند.
فرمول عدسی‌ها:
این فرمول‌ها برای محاسبه فواصل مختلف بکار برده می‌شوند:
- نسبت یک به روی p بعلاوه نسبت یک به روی q مساوی است با نسبت یک به روی F که در اینجا P فاصله شئ تا عدسی و q فاصله تصویر تا عدسی است و F فاصله‌کانونی است در عدسی‌های کوژ یا محدب چون تصویر مجازی است علامت آن منفی و بقیه موارد به جز یک مورد عدسی کاو یا مقعر مثبت است.
- F = r / 2 یا بر عکس آن r = 2 * F توجه کنید r شعاع عدسی است.
- فرمول بزرگنمایی خطی آینه m برابر است با نسبت 'A'B به AB و مساوی است با q به روی p M = بزرگنمایی خطی (میزان چند برابر شدن تصویر) AB = طول شئ و 'A'B = طول تصویر.
عدسی واگرا
عدسی واگرا(مقعر) گونه‌ای عدسی است که پرتوهای تابیده شده به رویه خود را در همان سمت در نقطه‌ای به نام نقطه کانونی بازتاب داده و سپس در سمت دیگر عدسی، آنها را از هم می‌پراکند و پدیده واگرایی نور روی می‌دهد.
دو لبه بالایی و پایینی عدسی واگرا(مقعر)، پهن تر و میانه آن باریک‌تر است. عدسی مقعر وارونه عدسی محدب کار می‌کند.
واگرایی نور در عدسی واگرای واقعی
عدسی همگرا
عدسی همگرا(محدب) گونه‌ای از عدسی است که پرتوهای تابیده شده به رویهٔ خود را در سمت دیگر خود در نقطه‌ای به نام نقطه کانونی متمرکز نموده و پدیده همگرایی نور را باعث می‌شود.
دو لبه بالایی و پایینی این عدسی‌ها نازک، و میانهٔ آنها پهن‌تر است. عدسی واگرا وارونه عدسی محدب کار می‌کند.
همگرایی نور در عدسی همگرای واقعی
لنزها در عکاسی به انواع مختلف نظیر:
- نرمال، لنزی که زاویه دید آن تقریباً با زاویه دید چشم انسان برابر است.
- واید، لنزی که فاصله کانونی آن کمتر از فاصله کانونی لنز نرمال و زاویه دید آن بازتر است.
- تله فوتو، لنزی که فاصله کانونی آن بزرگتر از لنز نرمال است. لنز تله فوتو اجسام دورتر را نزدیک‌تر نشان می‌دهد.
28 میلیمتری
50 میلیمتری
70 میلیمتری
210 میلیمتری
تصاویر بالا با دوربین ۱۳۵ میلیمتری گرفته شده است. فاصله کانونی لنز دوربین در زیر تصاویر آمده است.
سه پایه :
وسیله ای است که دوربین عکاسی بر روی آن سوار شده ته عکاس بتواند به صور ثابت و بدون لرزش دست و در موقعیتی ثابت اقدام به عکاسی نماید.
یکی از تکنیک های عکاسی در نبود سه پایه استفاده از یک غلاب و طناب است که با استفاده از آنها میتوان عملی شبیه به سه پایه عکاسی را ایجاد نمود و اقدام به گرفتن تصاویر کرد. برای این منظور میتوانید همانند تصویر زیر عمل نمائید.
فیلتر :
صفحاتی هستند از جنس های مختلف که هر کدام می توانند پرتوهای نور خاصی را دفع کنند تا تصاویر مورد نظر را بهتر کنند.
فیلتر های عکاسی را میتوان به صورت زیر دسته بندی نمود:
- فیلترهای پیچی
- فیلترهای کشویی
انواع مختلفی از فیلتر ها وجود دارند که برخی از آنها شامل:
- فیلتر UV
- فیلتر پولاریزه P
- فیلتر تعادل رنگ
- فیلتر کاهنده نور ND
- فیلتر مات کننده ملایم SF
- فیلتر هایی برای عکاسی سیاه و سفید RED
دسته بندی کلی دوربین‌های عکاسی:
- دوربین های عکاسی به 4 دسته کلی به تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
- دو لنزی یا Twin-lens reflex
- دید موازی یا rangefinder camera
- تک لنزی انعکاسی یا SLR
- فانوسی یا view camera
اصل شایم فلوک در دوربین‌های قطع بزرگ
کدام ممکن است مجهز به سیستم ثبت تصویر آنالوگ یا دیجیتال باشند. از انواع دوربین‌های رنجفایندر که قابلیت ثبت دیجیتالی تصویر را دارند میتوان دو مدل زیر را نام برد:Leica M8 لایکا ام8 و اِپسون آر دی1 Epson R-D1.
دوربین آنالوگ:
در دوربین آنالوگ، نوری که از لنز عبور می‌کند، بر سطح فیلم عکاسی تابیده و موجب تشکیل تصویر بر روی نامیز(امولسیون) می‌شود. البته تصویر بدست آمده بر روی فیلم بعد از ظهور قابل رویت می‌شود.
دوربین دیجیتال:
دسته بندی دوربین‌های عکاسی دیجیتال به دلیل پیشرفت روزافزون و سریع آنها در دسته هایی خاص و محدود کاری سخت و دشوار است و بر خلاف گذشته که دوربین‌های دیجیتال را بر حسب کیفیت حسگر و ابعاد بدنه در سه تا چهار دسته تقسیم می‌کردند، امروزه دسته بندی‌ها این دست دوربینها تا هفت یا هشت گونه افزایش یافته است که این میزان در دوربین‌های حرفه‌ای از ده مورد نیز تجاوز می‌کند.
عمر مفید دوربین‌های دیجیتالی اگر به شیوه‌ای صحیح خریداری شده باشد بین ۳۶ تا ۴۸ ماه است مگر اینکه دارنده دستگاه بخواهد کارهای دیگری انجام دهد که از توان دوربین دیجیتالی که ابداع شده، خارج باشد.
امروزه در شایع ترین نوع دسته بندی های دوربین های دیحیتال به منظور ساده کردن کار خریداران و مخاطبان دوربین های دیجیتال، قیمت، نوع کاربری و مشخصات فنی را به عنوان ملاک برای دسته بندی در نظر می‌گیرند. بر این اساس دوربین ها به دو گروه حرفه‌ای و آماتوری تقسیم می‌شوند. از لحاظ تفاوت در مشخصات فنی این دو گروه میتوان گفت دوربین های حرفه ای همچنان از سیستم دوربین های حرفه ای آنالوگ (SLR) استفاده می‌کنند که شامل اجزای مکانیکی است. در حالی که دوربین های آماتوری به صورت کامل دیجیتالی هستند. دیگر اینکه تغییر لنز در مدل های حرفه ای امکان پذیر است و لنز مدل های آماتوری قابل تعویض نیست، هر چند در برخی مدل های سطح بالای آماتوری چنین امکانی به صورت محدود در نظر گرفته شده است. وزن مدل های حرفه ای از دیگر تفاوت ها با مدل های آماتوری است. سبک ترین مدل حرفه‌ای حداقل نیم کیلوگرم وزن دارد در حالی که وزن سنگین ترین مدل آماتوری کمتر از ۴۰۰ گرم است. از نظر کاربری باید گفت مدیریت دوربین های حرفه ای به دلیل ویژگی های خاصی که دارند، برای عموم کاربران بسیار سخت و مشکل است. به طور کلی نگهداری مدل های حرفه‌ای شرایط ویژه‌ای را طلب می‌کند که از حوصله و تخصص کاربر معمولی خارج است. در تولید مدل های آماتوری از فلسفه عکاسی برای همگان استفاده می- شود یعنی انجام عکاسی با دوربین دیجیتال باید که آسان ترین باشد. براین اساس اغلب تنظیمات مدل های آماتوری به صورت خودکار توسط دوربین صورت می‌گیرد در حالی که اکثر تنظیمات مدل های حرفه ای به صورت دستی انجام می‌شود و اینکه ارزان ترین مدل حرفه‌ای (DSLR) با گران ترین مدل آماتوری برابری می‌کند. مدل های حرفه ای به این دلیل گران هستند که امکاناتی فراهم ساخته اند که برای کاربری عام و نیمه حرفه‌ای اضافی است.
دوربین دیجیتال حرفه‌ای :
دوربين حرفه‌ای EOS 5D Mark II Canon با تفکیک پذیری ۲۱ میلیون پیکسلی و قابلیت فیلمبرداری
دوربین دیجیتال حرفه‌ای یا DSLR به دوربین دیجیتالی می‌گوییم که از یک سیستم آینه‌ای مکانیکی و پنتاپریسم برای هدایت نور از لنز به یک منظره یاب نوری در پشت دوربین استفاده می‌کند. پنتاپریسم همانطور که از اسمش مشخص است یک منشور بازتابی ۵ وجهی است که یک باریکه نور را ۹۰ درجه منحرف می‌کند.
عملکرد اساسی یک دی اس ال آر به این شکل است: در هنگام انتخاب منظره و چشم انداز، آینه نوری را که از لنز متصل شده وارد می‌شود به میزان نود درجه به سمت بالا منحرف می‌کند سپس این نور دو بار توسط منشور منعکس می‌شود و به چشم عکاس فرستاده می‌شود. در طول نورگیری آینه به سمت بالا می‌چرخد، دریچه دیافراگم تنگ می‌شود شاتر باز می‌شود و اجازه می‌دهد لنز نور را روی سنسور تصویر بیندازد.
سپس شاتر دوم روی سنسور را می‌پوشاند، یعنی زمان نورگیری به پایان رسیده‌است. آینه پایین می‌آید و شاتر به جای خود برمی گردد. طول زمانی که آینه به بالا می‌چرخد را خاموشی منظره یاب می‌نامند. یک آینه و شاتر سریع بهتر است مخصوصا در زمانی که سوژه در حال حرکت است و تاخیری نباید داشته باشد.
تمام آنچه شرح داده شد در هزارم ثانیه و بصورت خودکار صورت می‌گیرد. دوربین های سریع این عملیات را می‌توانند تا ده بار در ثانیه انجام دهند. عکاسان حرفه‌ای این دوربینها را ترجیح می‌دهند زیرا عکاس می‌تواند پیش نمایشی واقعی از فریم را در لحظه نوردهی ببیند و یک دلیل مهم اینکه می‌تواند لنزهای متنوعی را انتخاب کرده و بروی دوربین خود نصب کند. یک امکان دیگر اینکه پیش نمایشی واقعی از عمق میدان را به عکاس می‌دهد.
دوربین های حرفه‌ای و قابلیت فیلمبرداری:
از سال ۲۰۰۸ شرکت های نیکون و کنون دوربین هایی از این دسته تولید کردند که قابلیت فیلم برداری کامل را داشته باشند. نیکوی D90 قابل تصویری ۲۴ فریم در ثانیه، ۷۲۰p و کیفیت HDV را دارد. شرکت کنون نیز به تازگی دوربین بسیار قدرتمندی به نام PawerShot SX50 HS را وارد بازار کرده‌است که قابلیت فیلمبرداری ۱۰۸۰p و سی فریم در ثانیه را داراست که دارای 60 برابر بزرگ نمایی میباشد.
دوربین‌های آماتور یا کامپکت ( معروف به سوپر زوم ها ) :
گران قیمت ترین دوربین دیجیتال آماتوری کانن اس ایکس 50 اچ اس
این دوربینها که به آنها ببین و بگیر (Point-and-shoot) نیز گفته می‌شود در یک نگاه کلی معمولاً کوچک و سبک هستند و لنز آنها به بدنه دوربین متصل بوده و قابل جدا شدن نیست، در درجه اول برای عملیات عکاسی ساده طراحی شده اند و معمولاً دارای سیستم های اتوماتیک برای تنظیم گزینه های نوردهی، فلش و دیگر عوامل عکس برداری هستند. این نوع دوربین معمولاً در میان افرادی که هدفشان عکاسی حرفه‌ای نیست و به دنبال ساده ترین روش برای ثبت لحظات و خاطرات خود هستند گزینه مناسبی است.
منبع: دنیای عکاسی با استودیو گلامور
